Passies en perspectieven: een dubbelinterview met Fien Hellebuyck en Lieze Neyts

Fien Hellebuyck (32) is al tien jaar werkzaam voor de Stad, waar ze haar passie voor cultuur en kunst inzet. Ze is getrouwd met Benjamin en trotse mama van Boaz en Lea. Haar vrije tijd verdeelt ze graag tussen lezen, sporten en het bijwonen van concerten. Lieze Neyts (34) maakt sinds een jaar deel uit van het Stadsarchief van Nieuwpoort. Met haar liefde voor de natuur is Lieze een fervent fietser en wandelaar. Daarnaast is ze een creatieveling die graag oude meubelen nieuw leven inblaast. In dit gesprek krijg je een kijkje in hun werk en dagelijkse leven.

Lieze, je werkt via DVV Westhoek voor ons Stadsarchief. Wat houdt jouw job juist in?

Klopt. Als Intergemeentelijke Archiefdienst staan wij in voor een goed analoog en digitaal archiefbeheer voor verschillende gemeenten in de Westhoek. Nieuwpoort is één van de negen gemeenten waar de archiefdienst op vandaag actief is.

Een groot deel van ons takenpakket bestaat uit het begeleiden van diensten bij hun informatiebeheer. Zo geven wij advies welke documenten wel of niet bewaard moeten worden. Op vandaag verloopt de administratie ook veelal digitaal. Dat brengt heel wat uitdagingen mee voor informatiebeheer. Een document uit de 12e eeuw is op vandaag soms makkelijker leesbaar dan een digitaal document van 30 jaar geleden.

We proberen dit historisch archief binnen de juiste bewaaromstandigheden en ook toegankelijk voor geïnteresseerden te bewaren. Zo maken we inventarissen, zorgen dat het archief op de juiste manier verpakt wordt en zijn we ook het aanspreekpunt voor burgers met vragen.

Fien, jij bent administratief medewerker bij de Dienst Cultuur en speelt een rol in het beheer van patrimonium. Kun je ons toelichten wat je juist doet?

Zeker! Binnen de Dienst Cultuur ben ik verantwoordelijk voor het patrimoniumbeheer. Dit houdt in dat ik schenkingen voorleg aan het stadsbestuur, zorg voor het onderhoud van de erfgoedcollectie en vragen van inwoners over de collectie beantwoord. Daarnaast organiseer ik diverse activiteiten om onze waardevolle collectie onder de aandacht van de inwoners te brengen en hen te betrekken bij het cultureel erfgoed van de Stad.

Jullie hebben al een mooie carrière bij Stad Nieuwpoort. Hoe zijn jullie hier terecht gekomen?

Fien: In mijn zoektocht naar werk in het onderwijs liep ik tegen wat obstakels aan. Toen ik zag dat de Dienst Cultuur iemand zocht, besloot ik te solliciteren omdat kunst en erfgoed altijd al mijn grote passies waren. Toen ik eenmaal goed in de job zat, wist ik dat dit de richting was die ik wilde inslaan. Het werk voelt voor mij als een perfecte match, sindsdien heb ik nooit meer naar het onderwijs omgekeken.

Lieze: De Intergemeentelijke Archiefdienst werd in januari 2023 actief. Vanaf november 2023 maakt ook Stad Nieuwpoort deel uit van onze dienstverlening. Voor mij was het bijzonder fijn om deze uitbreiding te realiseren in de stad waar ik ben opgegroeid. Het voelt echt als een mooie kans om mijn werk dichter bij huis te brengen en iets bij te dragen aan de stad die ik zo goed ken.

Welke studies heb je gevolgd om deze job uit te voeren?

Fien: Ik volgde een lerarenopleiding in Aardrijkskunde en Geschiedenis, maar mijn passie voor kunst leidde me ertoe om kunstgeschiedenis als extra vak te kiezen. Dit combineerde mijn interesse in cultuur met mijn liefde voor het onderwijs en het bleek de perfecte basis voor mijn huidige werk bij de Dienst Cultuur.

Lieze: Ik behaalde een master in de kunstwetenschappen, wat mijn diepe interesse in kunst en cultuur versterkte. Daarna besloot ik me verder te specialiseren met een master-na-master in Archivistiek, waar ik me verdiepte in erfgoedbeheer en hedendaags documentbeheer. Deze combinatie stelt me in staat om zowel met archief als met cultureel erfgoed te werken, wat mijn job bij Stad Nieuwpoort zo boeiend maakt.

Hoe ziet een typische werkdag er voor jou uit?

Fien: Mijn werkdag begint meestal aan mijn bureau in de City, waar ik administratief werk verricht. Maar dat is maar een klein deel van mijn job. Van het opbouwen van tentoonstellingen tot het coördineren van de Kunstmarkten, elke dag is anders. Ik heb regelmatig overleg met collega’s, heb afspraken op de erfgoedzolder en werk samen met de vrijwilligers van Nieuwpoort Verbeeldt. Ik ben de lokale coördinator van deze beeldbank, waarin we oude beelden van Nieuwpoort bewaren en delen. Het is een dynamische rol waarbij ik mijn liefde voor cultuur en erfgoed elke dag in de praktijk kan brengen.

Lieze: Als werknemer van de Intergemeentelijke Archiefdienst werk ik om de 14 dagen twee dagen voor Stad Nieuwpoort. Mijn werkdag begint vaak met een goed gevuld lijstje van taken. Ik start met afspraken met collega’s over de digitale mappenstructuur, ga aan de slag in de depotruimtes of organiseer een werkmoment met een dienst om archief goed over te dragen naar de archiefruimte. Daarnaast beantwoord ik vragen van burgers die op zoek zijn naar informatie uit het archief. Hoewel ik een bureau heb in het Stadhuis, ben ik vaak onderweg tussen de verschillende locaties, waar ik collega’s begeleid en samenwerk. Het is een gevarieerde job waarin ik elke dag met iets anders bezig ben.

Jullie komen beiden erg veel in contact met historische schatten. Hoe belangrijk is het bewaren hiervan voor onze Stad?

Fien: Het bewaren van historische objecten is van cruciaal belang. Nieuwpoort heeft een rijke, fascinerende geschiedenis die we kunnen delen met het publiek door middel van onze collectie. Elk voorwerp vertelt een verhaal en maakt het verleden tastbaar. Het brengt gebeurtenissen van lang geleden tot leven en maakt onze lokale geschiedenis begrijpelijker. Het is voor mij van groot belang om deze schatten te beschermen en bewaren voor toekomstige generaties.

Lieze: Nieuwpoort heeft een indrukwekkend verleden, en dat is prachtig bewaard in het Stadsarchief. De documenten die we bewaren, geven niet alleen een blik op de grote gebeurtenissen door de eeuwen heen, maar ook op de mensen die hier leefden.

Veel mensen denken bij archief aan de grote, beroemde verhalen. Ik vind het persoonlijk heel bijzonder om ook de kleine verhalen te zien. Zoals de schade aan woningen door oorlogen, de aanleg van de eerste tram of de komst van de computer in de Stad – allemaal momenten die ons recente verleden vormen.

Wat is de toekomstvisie van onze Stad betreft archief en erfgoedwerking? Wat zijn de uitdagingen op vandaag?

Fien: Onze toekomstvisie richt zich allereerst op het compleet inventariseren van de collectie, zodat we een goed overzicht hebben van alles wat we bewaren. We denken ook al vooruit over het uitbreiden van deze collectie en willen inwoners meer betrekken bij het organiseren van tentoonstellingen en het beheer van hun eigen erfgoed. We geloven dat de gemeenschap een belangrijke rol speelt in het bewaren en delen van onze cultuur. De grootste uitdaging op dit moment is het vinden van een geschikte locatie met de juiste bewaaromstandigheden, zodat we de collectie optimaal kunnen conserveren.

Lieze: Door ons archief en erfgoed zorgvuldig te beheren, kunnen we niet alleen onze geschiedenis bewaren voor onszelf, maar ook voor toekomstige generaties. Dit gaat verder dan papier en objecten. We willen ook ons immateriële erfgoed, zoals de heksenstoet en reuzentradities, doorgeven. Het bewaren van historisch archief vereist aandacht voor het juiste klimaat, zodat papier niet wordt beschadigd door vocht, insecten of schimmel. Digitalisering is zowel een uitdaging als een kans: het stelt ons in staat om efficiënt te werken, maar we moeten ook zorgen dat digitale documenten op lange termijn bewaard blijven, zodat de geschiedenis van de 21e eeuw net zo goed onderzocht kan worden als die van eerdere tijden.

Wat vind je het mooiste aspect aan je job?

Fien: Wat ik het mooiste vind aan mijn werk is het erfgoed op een laagdrempelige manier toegankelijk maken voor de inwoners. Het is geweldig om te zien hoe we zelfs groepen die minder interesse hebben in lokale geschiedenis kunnen betrekken, en van erfgoed iets levends en fascinerends kunnen maken.

Lieze: Wat mijn job zo bijzonder maakt, is de enorme variëteit. Vanuit het archief werk ik samen met bijna alle Stadsdiensten, wat de job ontzettend afwisselend maakt. De ene dag geef ik advies over een nieuwe mappenstructuur, de andere dag ben ik bezig met het papieren archief van de Dienst Financiën.

Heb je boeiende anekdotes van op de werkvloer?

Fien: Een bijzonder moment dat ik nooit zal vergeten, was toen ik te gast was bij Willem Vermandere thuis. Hij was bezig met het maken van het kunstwerk Verzoening, dat later als grenspaal zou dienen op het beginpunt van het westelijk front aan het staketsel. Het was een unieke ervaring om dicht bij zo’n belangrijk kunstwerk te staan en het proces mee te maken.

Lieze: Het afgelopen jaar hebben we enkele prachtige schenkingen ontvangen. Het is altijd bijzonder om samen met de schenker de stukken door te nemen en hun verhalen te horen. Vaak gaat het om foto’s die al generaties lang in de familie zijn. Het is fijn te zien dat ze nu een veilige plek krijgen in het Stadsarchief. Deze momenten zijn waardevol, omdat de schenker niet alleen de stukken deelt, maar ook de persoonlijke verhalen erachter, waardoor we als archiefdienst veel meer context krijgen bij de documenten die we bewaren.

Welk moment in je carrière zul je nooit meer vergeten?

Fien: Op zondag 11 november 2018 vond in de Onze-Lieve-Vrouwekerk het indrukwekkende herdenkingsconcert The Armed Man: A Mass For Peace plaats. Tijdens dit concert projecteerden we archiefbeelden uit de Eerste Wereldoorlog. Ik had de eer om de beelden te verzamelen en de diavoorstelling te bedienen. Het was een avond die diep raakte, waarbij de prachtige muziek perfect samenging met de beelden.

Lieze: In mei had ik de unieke ervaring om de Stadskeure van Nieuwpoort in bewaring te geven in het Rijksarchief van Brugge. Het was bijzonder om zo’n oud stuk van zo dichtbij te zien, het voelde echt als een 'historische sensatie'.

Op welke projecten blik je met plezier terug?

Fien: Ik ben bijzonder trots op onze tentoonstellingen in samenwerking met Nieuwpoort Verbeeldt, waarbij ik steeds mag rekenen op de enthousiaste steun van een trouwe groep vrijwilligers. Onze vorige expo over Nieuwpoortse verenigingen was een groot succes en kreeg veel positieve reacties. Daarnaast ben ik ook blij met de verschillende erfgoedroutes die we gecreëerd hebben in de ErfgoedApp, die bezoekers op interactieve manier door onze stad leiden. Ook op de Open Monumentendagen, zoals die in de steenbakkerij van Ramskapelle, en de Erfgoeddagen over geneeskrachtige kruiden kijk ik met veel plezier terug.

Wat zou je graag nog bereiken in je job?

Fien: Ik droom van een grote tentoonstelling over de Slag van Nieuwpoort in 1600, waarin we waardevolle stukken uit onze eigen erfgoedcollectie naast objecten uit andere archieven en musea tentoonstellen. Het zou een indrukwekkende, allesomvattende kijk op dit cruciale moment in onze geschiedenis zijn.

Lieze: Mijn ambitie is om verder te werken aan een integraal archiefbeleid voor Stad Nieuwpoort, waarbij we zowel het historische archief als de uitdagingen van digitaal informatiebeheer de juiste aandacht geven. Het creëren van een naadloze samenwerking tussen deze twee werelden zou een enorme stap voorwaarts zijn in het behoud van ons erfgoed.

Op welke plek in Nieuwpoort kom jij graag tot rust na een drukke werkdag?

Fien: Na een drukke werkdag kom ik het liefst thuis tot rust, omringd door mijn gezin. Of ik geniet van een theatervoorstelling in de City of Centrum Ysara. Beide plekken bieden me de perfecte balans tussen ontspanning en cultuur.

Lieze: Mijn favoriete plek om tot rust te komen is ‘t kopje van ’t hoofd, zoals mijn opa het vroeger noemde. De wandeling van Nieuwpoort-Stad tot het einde van het staketsel helpt me om tot rust te komen en even alles achter me te laten.