Nieuwe expo Remain/Remember in Westfront Nieuwpoort toont kracht van herinnering

In bezoekerscentrum Westfront in Nieuwpoort loopt vanaf zaterdag 10 februari 2024 de tijdelijke tentoonstelling Remain/Remember. Negen kunstenaars etaleren er hun werk rond het algemene thema van herinnering: Sammy Baloji, Maurice Carlier, Ismaël Joffroy Chandoutis, David Claerbout, Penelope Deltour, Anno Dijkstra, Griet Dobbels, Martine Laquiere en Meggy Rustamova. Het volledige programma vind je opwww.visit-nieuwpoort.be/westfront.   

Onder de noemer Remain/Remember komt Stad Nieuwpoort met een nieuwe tijdelijke expo in bezoekerscentrum Westfront. Slagzin is de quote van cultuurfilosoof George Steiner: “We zijn wat we ons herinneren.” De creaties die je kunt bewonderen, wenden de kracht van herinnering aan om te waarschuwen, te onderrichten, te helen.

Voor schepen van Cultuur Ann Gheeraert, tevens bevoegd voor Westfront, sluit deze rode draad naadloos aan bij het bezoekerscentrum:

“Dit bezoekerscentrum en de volledige site rond het Koning Albert I monument vervullen een sleutelrol in het herinneren van de Groote Oorlog. Als voormalige frontstad weten we welke verschrikkingen oorlog met zich meebrengt. Net daarom hechten wij zo veel belang aan de kracht van herinnering. Om anderen een soortgelijk lot en leed te besparen. De inhoudelijke band tussen locatie en expo spreekt dan ook voor zich.”

Negen kunstenaars

Met het herinneringsconcept als thematische vertrekbasis selecteerde curator Mieke Dobbels een fijne verzameling kunstenaars die verrassende met werken in uiteenlopende genres.

Sammy Baloji gaat op zoek gaat naar het geheugenverlies dat veroorzaakt wordt door koloniale nostalgie, via een installatie met trench art uit de Eerste Wereldoorlog. Martine Laquiere onderzoekt de poëzie van de verstrijkende tijd in restanten van bomkraters, vastgelegd in prachtige foto’s.

Op 10 verschillende locaties langs de Vlaamse frontlijn van de Groote Oorlog heeft Griet Dobbels klei opgegraven. Duizenden soldaten zijn op die grond gesneuveld, liggen erin begraven. Dobbels zoekt in haar werk de grenzen op tussen uitersten en probeert ze te combineren: de zwaarte van de oorlog met de lichtheid, nietigheid van alledaagse voorwerpen. De mannen, opgeslorpt in Vlaamse klei, krijgen vorm in een servies. Dat servies verwijst dan weer naar de moeders, de vrouwen die thuis hun eigen strijd aan het thuisfront voeren.

Op Remain/Remember is ook ruimte voor een figuur uit vervlogen tijden: architect Maurice Carlier. Toen hij eind 1920 naar Nieuwpoort kwam, in het kader van de grootschalige wederopbouw van onze contreien, was hij zo overdonderd door de aanblik van het verval dat hij het instant op papier moest vatten. Hij combineert het afschuwelijke met de dromerige kleuren van weleer. Een aantal van zijn impactvolle werken met inkt en gouache zijn te zien in Westfront, in bruikleen gegeven door het BELvue Museum.

Burgemeester Geert Vanden Broucke is tevreden dat de gebeurtenissen van 1914-1918 ook aan bod komen tijdens Remain/Remember:

“De mission statement van bezoekerscentrum Westfront is het respectvol en bestendig herdenken van wat zich hier ruim een eeuw geleden heeft afgespeeld. De historiek van de Eerste Wereldoorlog belichten we uitgebreid tijdens de permanente expositie, die grondig wordt herwerkt, maar sijpelt ook altijd door in de tijdelijke tentoonstellingen. Met artiesten als Sammy Baloji en Griet Dobbels benaderen we het conflict van toen vanuit een ander standpunt, het doet ons reflecteren over wat de oorlog heeft teweeggebracht. Zeer aangrijpend vind ik de bloemlezing uit het werk van Maurice Carlier. Als bevoorrechte getuige heeft hij Nieuwpoort als ruïnestad aanschouwd.”

Meggy Rustamova toont in haar film L’invitation au voyage het levensverhaal van een vrouw: haar kindertijd, studiejaren en relaties. De kunstenares doet de kijker voortdurend twijfelen. Anno Dijkstra laat de gedachten van familie en vrienden over de sculptuur van een man horen: lijkt hij op hoe ze zich hem herinneren? De documentaire-kortfilm Maalbeek van Ismaël Joffroy Chandoutis, over de terreuraanslag in maart 2016, gaat over een hoofdpersonage wiens geheugen zichzelf gewist heeft.

Met een eenvoudige ansichtkaart uit het begin van de 20e eeuw triggert David Claerbout onze eigen melancholie. Hij combineert een pittoresk dorpstafereel op foto met een hedendaagse versie van deze scène, ditmaal op video vastgelegd. Penelope Deltour verbleef als kind vaak aan zee. Met vele kleine houten paneeltjes brengt ze het duinenlandschap uit haar geheugen samen tot één groot werk.

Remain/Remember loopt van zaterdag 10 februari tot en met zondag 12 mei 2024. Daarna gaat Westfront even dicht voor de vernieuwing van de permanente expositie over de Eerste Wereldoorlog. Vanaf zaterdag 29 juni 2024 is het volledige bezoekerscentrum, inclusief Remain/Remember, terug toegankelijk voor het grote publiek. De tijdelijke expo is dan nog te bezichtigen tot en met zondag 5 januari 2025. Het volledige programma, ticketformules en openingsuren kun je terugvinden op www.visit-nieuwpoort.be/westfront.