Jeanne Panne
Kunstenaar: Anton Najlepszy
Locatie: Willem De Roolaan
De Poolse kunstenaar Anton Najlepszy vereeuwigde in zijn sculptuur de Nieuwpoortse heks Jeanne de Deyster, beter bekend als Jeanne Panne.
Jeanne was de dochter van Jan de Deyster en Cathelijne Goossen. Het is niet onbelangrijk te vermelden dat Jan de Deyster te Sint-Joris de naam had een tovenaar te zijn.
Jeanne was niet ongeletterd en stond bekend als een gewiekste handelaarster. In 1617 trouwt ze met bakker Jan Panne. Hij baatte een bakkerij uit in de Sinte-Mariestraat, de huidige Recollettenstraat. Het was een vruchtbaar huwelijk, Jeanne bracht elf kinderen ter wereld.
Haar man stierf toen Jeanne vooraan in de vijftig was. In 1648 stond Jeanne op het punt te hertrouwen. Ze vertelde haar verloofde echter dat de geest van haar overleden man haar stom zou maken indien ze hertrouwde. Het huwelijk bleef uit.
Tien van haar kinderen stierven een natuurlijke dood. In 1650 was alleen Joorkin nog in leven.
De natuur had Jeanne ook niet verwend. Ze had geboortevlekken aan de slapen en op de dij, haar lichaam vertoonde sporen van ettergezwellen en onder haar rechterwenkbrauw had ze een roode ronde pleck.
Het waren Jan Jacobs en de moeder van Ryckewaert Schroo (d.i. Jeannes knecht) die Jeanne Panne als heks aanklaagden. Zowel Ryckewaert Schroo als de dochter van Jan overleden (beiden ziek) na een bezoek van Jeanne. Na haar aanhouding werd ze op 10 mei 1650 door de burgemeester en schepenen naar de pijnbank verwezen.
Vooraleer op 12 mei in de halsband geplaatst te worden, werd ze nog onderzocht door een zekere Mr. Andries. Deze exploicteur criminele der stede Brugge ontdekte dat de ronde vlek onder haar rechterwenkbrauw ongevoelig bleek te zijn voor de speldenprikken die hij aanbracht. Het stigma diabolicum, het teken dat Jeanne Panne een pact gesloten had met de duivel, was gevonden. Na een laatste poging de duivel uit te drijven, wordt Jeanne Panne om 11 u. ’s avonds in de halsband geplaatst.
Nadat ze op het heilige kruis gezworen had aan de duivel te verzaken en de genade van God afgesmeekt had, werd Jeanne Panne op 13 mei uit de halsband verlost. Op 14 mei bevestigde zij libre ende buuten torture haar bekentenissen. Nog dezelfde dag werd ze veroordeeld tot de brandstapel. Het vonnis werd uitgevoerd op 16 mei 1650. De kosten van het proces vielen ten laste van de veroordeelde, haar goederen werden geconfisqueerd.
