Hendrik Geeraert - De held van de onderwaterzetting
Hendrik Geeraert werd op 15 juli 1863 in Nieuwpoort geboren als Henricus Augustinus Geeraert. Hij was de zoon van de Nieuwpoortse schipper Augustinus Franciscus Geeraert en diens echtgenote Anna Maria Veranneman.
Op 24-jarige leeftijd huwde Hendrik met Melanie Leonie Jonckheere, zelf de dochter van schippers. Hun huwelijk werd voltrokken op 2 november 1887 in Veurne. Het koppel zou uiteindelijk acht kinderen krijgen.
Net als zijn vader koos Hendrik Geeraert voor het schippersbestaan. Een keuze met grote gevolgen. Als eenvoudige schipper uit Nieuwpoort zou hij tijdens de Eerste Wereldoorlog immers uitgroeien tot een ware Belgische volksheld. In oktober 1914 hielp hij mee de sluizen openen in Nieuwpoort, waardoor de IJzervlakte onder water kwam te staan en de opmars van het Duitse leger werd gestuit. Deze moedige daad maakte hem tot een symbool van burgerlijk verzet en hielp de Belgische troepen een beslissende positie te behouden.
Op 17 januari 1925 sterft Hendrik Geeraert in het Sint-Juliaansgesticht in Brugge, waar hij zijn laatste dagen had gesleten. Hij werd uiteindelijk met de nodige egards ten grave gedragen in Nieuwpoort. Geeraert lag opgebaard in de Raadzaal van het Stadhuis, de lijkwagen werd daarna met militaire escorte door de stad gereden. Langs het parcours stond een grote mensenmassa om hun illustere stadsgenoot uitgeleide te doen.
Kort voor zijn overlijden werd hij benoemd tot ridder in de Leopoldsorde. De verleende onderscheiding werd begin januari 1925 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Geeraerts bidprentje vermeldt een passage uit die publicatie, bij wijze van eerbetoon aan de legendarisch geworden Belgische en Nieuwpoortse volksheld:
“Legendarisch figuur van het veldleger 1914-1918. Stelde zich den 21 October 1914, uit eigen beweging, ter beschikking van het groot hoofdkwartier, om het grondgebied tusschen den spoorweg Dixmude-Nieupoort en den Westeroever van den Yzer onder water te zetten. Gaf steeds blijk van de grootste bevoegdheid, van de meest bewonderenswaardige koelbloedigheid, en van grenzelooze moed en toewijding, om, onder ’s vijands vuur, de sluisdeuren van Nieupoort te doen werken. Was voor allen een toonbeeld van de verhevenste vaderlandsliefde. Geeraert heeft het land en de Natie tot eer gestrekt.”
Op 14 juli 2017 werd op het Hendrik Geeraertplein in Nieuwpoort-Stad een bronzen borstbeeld van Hendrik Geeraert onthuld. Het kunstwerk is een eerbetoon aan deze beroemde Nieuwpoortenaar en toont Geeraert met zijn gekende schipperspet, borstelige snor en opgespelde oorlogsmedailles.
